+کارکرد های دین باوری در اینجا به برخی از کارکردهای دین باوری و ایمان دینی اشاره می کنیم. البته این نکته را نیز یاد آور می شویم که ایمان و دین داری،دارای مراتب شدت و ضعف است .ضعف و قوت کارکردهای دین ،به ضعف و قوت ایمان متدینان و نحوهء رویکرد آنها به دین و مقدار عملکرد آنان بستگی دارد و لذا چنین نیست که در همه دین باوران به یک اندازه کارکرد و آثار داشته باشد.برخی از کارکردهای مهم شریعت اسلام،عبارتند از: ۱.عدالت ورزی:: عدالت ورزی و رعایت قسط در زندگی ، از مهم ترین کارکردهای دین باوری است. انسان های مؤمن و دین باور می کوشند تا در حد توان خود ایمانشان را به ظلم و تعدی نیالایند و عدل،قسط و انصاف را نسبت به خود و دیگران رعایت کنند؛تا مصداق این آیات قرآنی شوند که : إن الله یأمر بالعدل و الإحسان و إیتاء ذی القربی و ینهی عن الفحشاء و المنکر و البغی یعظکم لعلکم تذکرون.(نحل۹۰) خداوند به عدل و احسان و بخشش به نزدیکان فرمان می دهد؛و از فحشا و منکر و ستم نهی می کند؛خداوند به شما اندرز می دهد،شاید متذکر شوید! الذین آمنوا و لم یلبسوا ایمانهم بظلم اولئک لهم الأمن و هم مهتدون.(انعام۸۲) (آری)آنان که ایمان آوردند و ایمان خود را به ظلم و ستم(وشرک)نیالودند،ایمنی و آرامش تنها از آن آنهاست؛و آنها هدایت یافتگانند! برقراری عدالت اجتماعی نیز یکی از اهداف اصولی و مهم اسلام است و قرآن کریم آن را عامل اساسی برای از میان بردن شکاف طبقاتی و رفع تبعیض ناروا می داند.(حشر آیه ۵۹؛توبه آیه۳۴). ۲.زدودن عقاید باطل و خرافی از جوامع انسانی:: یکی از بزرگ ترین کارکرهای دین و ایمان و به ویژه عقیده به توحید راستین،این است که انسان مؤمن را از عقاید باطل وخرافی و نیز از عصبیت های کور،تقلیدهای کور،بدبینی،سوءنیت و مانند آن نجات داده و دل و روح آدمی را سرشار از صفا و صمیمیت،خوشبینی،نیت های نیک و پندارهای درست می گرداند. خرافه ها،عصبیت های کور،پندارها و تخیلات باطل و واهی،بزرگ ترین مانع رشد و تکامل و ترقی انسان ها است که زدودن آنها از مبارزه باشرک و کفر و بت پرستی هم دشوار تر است.و تنها راه درمان این نوع بیماری های روحی و اخلاقی ، اصلاح عقاید و باورها از راه جایگزین کردن عقاید و باورهای درست دینی توحیدی ناب به جای آن است.چنان که به تصریح قرآن کریم رسالت پیامبران و تشریع ادیان الهی برای زدودن این نوع خرافات و رواج عقاید درست دینی و توحیدی ناب بوده است.(آل عمران آیه ۱۵۴؛ مائده آیه۵۰ ؛ فتح آیه۲۶؛ بقره آیه ۲۵۶؛هود آیات۵۹-۶۱-و۸۴-۸۸؛مؤمنون آیات۲۳-۲۹). امروزه نیز جوامع و به ویژه نسل جوان آنان ،با عصبیت های مدرن وخرافه های پست مدرن رو به رویند که زوال و زدودن آنها تنها توسط دین اصیل اسلام و باورهای دینی راستین آن میسر است؛چنان که مؤمنان راستین از اینگونه باور های خرافی و باطل بدورند. ۳.عفت و پاکدامنی:: از کارکردهای مهم دیگر باور و اعتقاد دینی درست،صیانت نفس از زشتی ها،عفت پیشگی و پاکدامنی است. یکی از معضلات بزرگ انسان ها در جوامع دورمانده از دین و خدا،این است که مرز های اخلاقی و حریم های انسانی را شکسته اند و دچار روابط نامشروع جنسی و آلودگی اخلاقی شده اند؛به این بیان که الگوهای دینی مربوط به حلال و حرام و محرم و نامحرم را برنمی تابند و به آزادگی جنسی و بی حد و مرز قائلند و هر نوع عمل جنسی را به هر نحو ممکن توجیه کرده و جایز می شمارند و در نتیجه ، بیشتر آنان دامن آلوده شده اند و از عفت و پاکدامنی دور مانده اند. در حالی که پاکی و پاکدامنی،خواست فطری انسان ها و در برابر،زشتی و زشت گرایی مخالف طبع سلیم و فطرت آدمی است. کار این گونه انسان ها و جوامع در دوری از فضایل اخلاقی و ارزش های اصیل انسانی به جایی رسیده که به پدیده شوم همجنس بازی و یا به تعبیری به ازدواج عصر مدرن روی آورده اند و نتیجه این شده که امروزه به بیماری های کشنده و بدون درمانی چون (ایدز)ومانندآن دچار گشته اند. این تا جایی است که هر روز بر آمار تعداد مبتلایان به این نوع بیماری ها و تلفات ناشی از آن افزوده می شود و متأسفانه این نوع بیماری ها به دلیل واگیری بودن ، امروزه جهانگیر شده و به یک معضل جهانی تبدیل شده گشته است. اما اسلام،به عنوان دین فطری و پاسخگوی نیازهای اصیل فطری و ذاتی انسان با تشریع احکام و قوانینی در خصوص ارتباط با جنس مخالف،از یکسو هر نوع روابط نامشروع را حرام و ممنوع اعلام نموده و از سوی دیگر ،برای ارضای شهوت و بهره وری از لذت های جنسی،راههای مشروع و حلال همچون ازدواج های دائم و موقت را تجویز کرده است.(سوره روم آیه۲۱؛سوره نور آیه ۳۲). حضرت امام رضا(علیه السلام)نیز دلیل حرمت همجنس بازی را قطع روابط جنسی مشروع و مجاز با جنس مخالف و در نهایت منقرض شدن نسل بشر از زمین دانسته است.(علل الشرایع،شیخ صدوق،ج۲،ص۲۶۷). ۴.فقر زدایی:: اسلام برای برقراری تعادل و توازن اجتماعی و اقتصادی و جلوگیری از تکثر ثروت و انباشت مال در دست طبقه ثروتمند و نیز رفع فقر و تأمین نیازمندان،قوانین خمس و زکات و پرداخت صدقات و انفاق و غیر آنها را تشریع نموده ومسلمانی و دین باوری راستین را در گرو پرداخت حقوق مالی بیچارگان و نیازمندان و به ویژه پرداخت خمس و زکات دانسته است. امام رضا(ع)می فرماید:علت تشریع زکات آن است که در پرتو آن،غذای مستمندان تأمین و اموال توانگران حفظ گردد.(همان،ص۶۸). ۵.روزه،عامل مهم خودسازی روزه،بعنوان یک واجب دینی و الهی و فرعی از فروع دین،از ارکان مهم اسلام و ایمان است.(بقره آیات۱۸۳-۱۸۵)انسان مؤمن با گرفتن روزه،به خودسازی می پردازد و خود را در مسیر الطاف بی پایان خداوند و رحمت های واسعه او قرار می دهد و بدانجا می رسد که دیگر هیچ چیزی-جز خداوند-شایستگی نخواهد داشت تا پاداش آن باشد.از این رو،خداوند در حدیث قدسی می فرماید: ((الصوم لی و انا أجزی به.(بحارالأنوار؛ج۹۳ ص۲۵۴).روزه برای من است و من(خود نیز)پاداش آنم.)) روزه،از عباداتی است که پیوند انسان را با خدای جهان محکم تر می کند و او را به قرب الهی و رضای ربوبی نائل می گرداند و موجب می شود که انسان دارای اراده ای محکم و عرفی استوار شود،که این ، در زندگی انسان نقش تعیین کننده دارد. بی گمان روزه عامل بسیار نیرومندی است که برای سرکوبی قوای شیطانی وتعدیل تمایلات نفسانی و رسیدن به تزکیه نفس و خودسازی کارآیی بالایی دارد. از این رو،انسان روزه دار و از یک سو باخدای خود ارتباط بسیار نزدیک تری برقرار می کند و به صفای باطن ،نورانیت دل و معنویت می رسد و از سوی دیگر،با چشیدن تلخی گرسنگی و تشنگی،رنج ها و تلخکامی های فقرا و مستمندان جامعه را به روشنی لمس می کند. استاد مطهری در بیان آثار اجتماعی روزه می نویسد: اساسا یک فلسفه روزه این است که انسان را از نازپروردگی خارج می کند... ببینید در ماه رمضان چاقوکشی،آدم کشی،خراب کاری،قمار بازی چقدر کمتر می شود.(اسلام و مقتضیات زمان؛ج۱،صفحه۷۸-۷۹). هشام بن حکم از حضرت امام صادق(علیه السلام)در مورد علت وجوب روزه سؤال کرد.امام فرمود: علت(وجوب)روزه آنست که غنی و فقیر مساوی گردند؛زیرا غنی هیچ گاه گرسنگی را ندیده و نچشیده است تا به فقیر رحم کند؛چون غنی هرچه را بخواهد می تواند فراهم کند.لذا خداوند اراده فرمود تا میان خلقش تساوی(وتعادل)برقرار کند و غنی را هم طعم گرسنگی بچشاند تا از این طریغ اغنیا قلبشان نرم شود و بر فقرا و گرسنگان ترحم کنند.(علل الشرایع،شیخ صدوق،ج۲،ص۷۹). ۶.کار و کوشش:: از آنجا که در اسلام به کار و کوشش اهمیت بسزایی داده شده،به طوری که به تصریح آیات قرآن سرنوشت انسان و سعادت دنیوی و اخروی او باکار و کوشش و همت و تلاش خودش رقم می خورد؛(اسراء آیه۱۹،نجم آیه۳۹،نازعات آیه۳۵)؛و در برابر،از سستی،تنبلی و بیکاری به شدت نکوهش شده و عامل بدبختی و سیه روزی قلمداد گردیده است،یک انسان دین باور و مؤمن،پیوسته می کوشد تا هرچه بیشتر کار و کوشش کند و از سستی،تنبلی،تن پروری و بی کاری دوری گزیند. تلاش ها و فعالت های مشروعی که یک انسان برای تأمین زندگی و رفع نیازمندی خود و زن و فرزندانش انجام می دهد و یا در راه کسب علم و دانش با جدیت و کوشش تمام،درس می خواند و یا حتی زنان خانه دار که در منزل به کارهای خانه و پخت و پز و بچه داری و مانند آن می پردازند(بحار ج۱۰۰ ص۲۴۵،۲۴۷ و ۲۵۵.جهاد المرأة حسن التبعل)،همه و همه عبادات و بلکه برترین عبادت و جهاد در راه خدا به شمار می آیند. ترجمه چند حدیث در این زمینه نقل می شود.
style type="text/css"

نظرات شما عزیزان:

موضوعات مرتبط: <-CategoryName->
برچسب‌ها: <-TagName->